Zabawy konwergencyjne kontra dywergencyjne i co z tego wynika …

Przygotowanie projektów i zadań dla Antka i Kuby stanowi nie lada wyzwanie i często przyprawia mnie o ból głowy. W dużej mierze jest to podyktowane gustami chłopców - Antek wpada w furię kiedy nie może ułożyć elementów według własnej koncepcji mimo że doskonale wie o co w zadaniu chodzi, szybko się nudzi jeżeli elementy są przewidywalne (np.zadanie polegające na dobieraniu serc kolorami w pary: po kilku razach z uporem maniaka przeklejał serca które mama skrupulatnie i metodycznie ustawiała w kolorystyczne pary) Kuba natomiast od dziecka lubował się w zabawach manipulacyjno-konstrukcyjnych bądź stricte twórczych - nie cierpiał wszystkich elektronicznych gadżetów typu: wesoła żyrafa, szczeniaczek uczniaczek, słuchaweczka ucząca literek i cyferek itp) często sam wymyślał sobie zabawki , tworzył konstrukcje z papieru i wszystkiego co wpadło w jego łapki. Czytając blogi innych mam martwiłam się ze moje dzieci nie chcą z taką pasją jak inne wykonywać specjalnie wykonanych dla nich zadań. Na ratunek pospieszyła mi lektura książki Kathy Hirsh-Pasek „Einstain never used flash cards” Autorka pisze: Zabawy intelektualne mogą przybierać różne formy. Jedna z wielu klasyfikacji zabaw zakłada podział na: zabawy konwergencyjne(convergent) i dywergencyjne(divergent). Zabawy konwergencyjne to zabawy w których występujący do rozwiązania problem posiada jedno z góry ustalone rozwiązanie tak jak w przypadku puzzli, testów wielokrotnego wyboru itp. Umiejętność ta łączy się ściśle z jakością osiągnięć uzyskiwanych w trakcie edukacji szkolnej czy też w testach na inteligencje. Zadania i zabawy dywergencyjne wymagają od dziecka większej kreatywność ponieważ dopuszczają możliwość istnienia wielu poprawnych odpowiedzi i rozwiązań tak jak w przypadku wznoszenia budowli z klocków. Ilość konstrukcji ograniczona jest tylko wyobraźnią budującego. Następnie autorka opisuje badania przeprowadzone wśród dzieci w wieku przedszkolnym dotyczące wpływu jaki zabawki edukacyjne wywierają na umiejętność rozwiązywania problemów dywergencyjnych. Opis badania poniżej: W pierwszym etapie eksperymentu dzieci zostały podzielone na 2 grupy : pierwsza grupa otrzymała do zabawy puzzle (zabawki posiadające z góry określone rozwiązanie), druga grupa otrzymała klocki konstrukcyjne. Dzieci spędziły miło czas bawiąc się zabawkami w gronie rówieśników. W kolejnym etapie badania dzieci z obu grup zostały poproszone o wykonanie następującego zadania: Ze zbioru 45 elementów miały zbudować wioskę ( typowe zadanie dywergencyjne) Naukowcy monitorowali obie grupy licząc ilość zbudowanych konstrukcji i liczbę określeń używanych do nazywania nowo powstałych obiektów. Analiza obu grup wykazała, że dzieci z grupy drugiej stworzyły zdecydowanie więcej konstrukcji i nazw dla poszczególnych elementów. Co więcej dzieci z tej grupy nie poddawały się napotykając jakiś impas. Wykorzystywały metodę prób i błędów dużo częściej niż rówieśnicy z pierwszej grupy. Dzieci z grupy, która bawiła się puzzlami w dużo mniejszym stopniu stosowały kreatywne rozwiązania, gdy coś nie wychodziło miały tendencje do wielokrotnego powtarzania tych samych błędów, częściej się irytowały. Kreatywność zdecydowanie kwitła w grupie drugiej.

Przeczytałam, przemyślałam i doszłam do wniosku (z resztą tego samego co zawsze), że sukces edukacyjny jest wypadkową typowych umiejętności szkolnych i umiejętności kreatywnego rozwiązywania problemów. Przejrzałam zadania przygotowane na przyszły tydzień i ze smutkiem stwierdziłam ze 90 procent z nich dotyczy stricte umiejętności szkolnych i ma charakter konwergencyjny. Być może tu leży pies pogrzebany. Być może modyfikując zadania tak, żeby przynajmniej połowa z nich koncentrowała się na kreatywnym rozwiązywaniu problemów entuzjazm moich dzieci byłby dużo większy. Popracuje nad tym i dam znać co z tego wyszło. Jestem ciekawa czy macie podobne doświadczenia w tej kwestii i co myślicie o takim podejściu.

Bądź co bądź jestem świecie przekonana ze nasze dzieci mają niewyczerpalne pokłady kreatywności.
Poniżej Antek i zabawy które ostatnio sam sobie wymyślił.

1) Antek bardziej od nawlekania krążków na gotową konstrukcje woli budować z nich wieże (potrafi siedzieć tak długo dopóki nie ustawi jej z wszystkich krążków)



2) gotujemy zupę – Antek ostatnio bardzo lubi zabawy w których może imitować czynności wykonywane przez mamę i tatę




3) Antek i Montessori – zbój wygrzebał z szuflady mieszadełko i nawleka.